Fedustria is voorzichtig positief voor 2024

De hout- en meubelindustrie hadden het in 2023 niet gemakkelijk. Sectorfederatie Fedustria kijkt evenwel voorzichtig positief naar 2024. Ze voorspellen vanaf de zomer een herstel van de stijgende trend die in 2021 was ingezet. Het beleid moet hier zowel op regionaal, federaal als Europees niveau een ondersteunende rol in spelen. “Begeleiding en financiële steun door de overheid – zeker voor innovatie – samen met voldoende fiscale stimuli, ook voor onderzoek en ontwikkeling, blijven nodig, zeker voor kmo’s”, benadrukt Fedustria-CEO Karla Basselier. Alleen zo kunnen we onze concurrentiepositie beschermen. 

Naar aanleiding van de algemene vergadering op 30 april laatstleden in Aalst maakte Fedustria, de beroepsorganisatie van de textiel-, hout- en meubelindustrie in België, een balans op van het voorbije jaar. Daar hoort naar goede gewoonte een vooruitblik op dit en de komende jaren bij. En die stemt ons, als redactieteam van Interieurbouw & Schrijnwerk, vrolijk. 

In 2021 zette de sector een omzetstijging in, maar die kende in 2023 een kentering. Uiteindelijk bedroeg de jaaromzet voor de totale textiel-, hout- en meubelindustrie toen 11,2 miljard euro, maar liefst 6,6 procent minder dan in 2022. Bijna alle productgroepen kenden een omzetdaling, zowel in waarde als in volume. Oorzaken waren onder meer te vinden in de hoge loon- en energiekosten, de laagconjunctuur en de dalende vraag. Daardoor verloor de sector wat aan concurrentiekracht, zeker op de exportmarkt.

Weerbare sector met ambitie

CEO van Fedustria Karla Basselier blikt terug op de moeilijke tijden. “Door de diverse opeenvolgende crisissen worden onze bedrijven uitgedaagd”, weet ze. “Hun concurrentiekracht staat onder druk. Hoewel de productiecapaciteit in onze sectoren daalde, bleven de meeste bedrijven investeren en innoveren, vooral op het vlak van duurzaamheid en circulaire businessmodellen. Voor een stuk waren ze hier natuurlijk ook toe verplicht door diverse nieuwe regelgeving die op onze sectoren afkomt.”

Met de verkiezingen in het verschiet pleit Fedustria evenwel voor een coherent industriebeleid op de lange termijn. Een herindustrialisering moet de concurrentiekracht van de bedrijven versterken, de maakindustrie sterker lokaal verankeren, talent aantrekken en verder evolueren naar een meer duurzame industrie. Door bijvoorbeeld de kosten op lonen en energie te reduceren worden onze bedrijven meer concurrentieel, zowel binnen als buiten Europa.

Groene transitie

Innovatie, duurzaamheid en circulaire businessmodellen staan vandaag centraal. Dat is geen toeval. De circulaire omslag creëert namelijk nieuwe opportuniteiten voor het maximaal gebruik van hout als duurzame grondstof, onder andere in de bouw. Al is het niet eenvoudig om die ook te verzilveren. Karla Basselier: “De groene transitie brengt heel wat uitdagingen mee voor de bedrijven uit onze sectoren. Zeker voor onze kmo’s die negentig procent van onze leden vertegenwoordigen. Een aantal ambitieuze Europese initiatieven komen op onze bedrijven af, zoals de Europese Green Deal. We pleiten voor intelligente maatregelen zonder verregaande en nutteloze rapporteringseisen en onnodige administratieve rompslomp. Bovendien zou elke nieuwe regelgeving een kmo-competitiviteitscheck moeten doorstaan.” 

Erkende wetenschappelijke onderzoekscentra, zoals WOOD.BE, zijn een krachtige hefboom bij deze transitie. De bedrijven doen zelf ook een stevige duit in het zakje. “Samen met onze kennisinstellingen en onderzoekscentra staan onze bedrijven mee aan de wieg van innovaties op wereldniveau”, benadrukt Karla Basselier. “We zien dat bedrijven verder blijven investeren (+4,5 % in de textielsector en +8 % in de meubelsector ten opzichte van 2022) zowel in product- als in procesinnovatie, en in verhouding met buurlanden scoren we zelfs beter. Dit toont duidelijk aan dat innoveren en risico’s nemen om te blijven groeien in ons DNA zit.“

Talent aantrekken en stimuleren

Innoveren en groeien zijn natuurlijk enkel mogelijk als er voldoende talent is om de sector vorm te geven. Bedrijven hebben nood aan goede, technisch geschoolde mensen. Fedustria pleit daarom voor een herwaardering van het beroeps- en technisch onderwijs, met duaal leren als een belangrijk instrument. Het is geen toeval dat de sectorfederatie in haar actieplan voor 2024 volop blijft inzetten op haar jongerenwerking. Enerzijds moet het imago van de hout- en meubelsector verder geoptimaliseerd worden, anderzijds wil Fedustria meer jongeren warm maken voor een job in de sector. 

Het ziet er alvast naar uit dat geschoolde mensen voor deze jobs snel aan de slag kunnen gaan, nu de conjunctuur zich lijkt te herstellen. We zoomen graag even in op de houtsector en op de meubelindustrie.

De Belgische houtverwerkende industrie

Waar de houtomzet in 2022 nog steeg met 13,3 procent, viel ze in 2023 terug met 12,1 procent in waarde en 11,5 procent in volume. Vooral het tweede (-18,3 %) en het derde (-15,7 %) kwartaal kenden een grote terugval. In de productgroep verpakkingen, bijvoorbeeld houten palletten, werd bijna een kwart (-23,9 %) minder volume genoteerd. Zowel de houtexport als -import namen aanzienlijk af. 

“De bezettingsgraad van de productiecapaciteit was met gemiddeld 74,7 procent zelfs de laagste in negen jaar tijd”, klinkt het bij Fedustria. 

“Maar we kijken de toekomst hoopvol tegemoet. De conjunctuurcurve van de houtindustrie, die het ondernemersvertrouwen weergeeft en zo’n drie maanden voorloopt op de werkelijke economische activiteit, steeg in maart. Dat is misschien wel de voorbode van een pril herstel.”

De Belgische meubelindustrie

Een kleinere, maar nog steeds aanzienlijke terugval van de omzet in de meubelindustrie het afgelopen jaar. Na een stabilisatie in 2022 zakte die met 7 procent terug naar een omzet van 2,1 miljard euro. Uitzondering op de ‘regel’: de keukenmeubelen. Als enige productgroep konden die de omzet wel op peil houden (+0,8 % in waarde), hoewel het productievolume daalde met 7,8 procent. De stijging van de verkoopprijzen (+8,6 %) compenseerde dat. Alle andere productgroepen kenden zowel in waarde als in volume een omzetdaling. 

Ook hier lijkt er gelukkig licht aan het einde van de tunnel. Zowel het Belgische als het Europese consumentenvertrouwen herstelde zich in 2023. Daartegenover staan de hogere hypotheekrente en gestegen 

prijzen, die bouwen fors duurder maakten. En minder nieuwe gebouwen betekent natuurlijk ook minder meubilair. “Naar verwachting zal de bouwactiviteit in 2024 nog lichtjes verder dalen”, voorspelt Fedustria. “Voor de meubelsector is het vooral afwachten of de Europese Centrale Bank vanaf de zomer de rente zal verlagen en wanneer dit dan gevolgd wordt door een eventuele daling van de hypotheekrente. Maar we hebben veel vertrouwen in onze bedrijven en gaan er volop voor.”