Zo maak je werk van duurzaamheid

Het begin van een nieuw jaar is het moment bij uitstek om je bedrijfsdoelstellingen te evalueren. Misschien is het verkleinen van de ecologische voetafdruk van je onderneming er wel één van. Het is een nobel streven, maar hoe garandeer je dat je tegen het einde van 2025 ook echt stappen hebt gezet? Door vage voornemens om te zetten in concrete actiepunten en je vooruitgang regelmatig op te volgen. We bieden je enkele kaders die hierbij helpen.

De helft van de schrijnwerkers en interieurbouwers merkt dat de vraag naar duurzame materialen en circulair bouwen stijgt, zo blijkt uit een sectorbevraging die Bouwunie het afgelopen najaar uitvoerde. De vraag is nu nog relatief beperkt, maar neemt duidelijk toe. Veertien procent van de schrijnwerkers zegt altijd duurzame oplossingen toe te passen. Dat betekent dat duurzaamheid voor de meerderheid van je collega’s nog geen prioriteit is. Nu al actie ondernemen en hierover communiceren, is dus een ideale manier om je te onderscheiden en voorsprong te nemen.

Bepaal concrete actiepunten

De groene revolutie komt er sowieso aan, en de druk om stappen te zetten zal alleen maar toenemen. Niet alleen omdat steeds meer klanten erom vragen, maar ook omdat de overheid verplichtingen oplegt of partners je in die richting duwen. Steeds meer bedrijven kiezen er namelijk voor enkel samen te werken met partners en leveranciers die aantonen dat ze inspanningen leveren om hun milieu-impact te beperken.

Om te voorkomen dat je groene voornemens snel stranden, zet je ze best zo snel mogelijk om in concrete actiepunten. Dat klinkt simpel, maar door de overvloed aan informatie is het soms moeilijk om door de bomen het bos nog te zien en prioriteiten te stellen. Gelukkig zijn er modellen en initiatieven die een praktisch kader bieden waarmee je aan de slag kan. We stellen er drie voor, met concrete voorbeelden van acties die je kan ondernemen.

Focus op materiaalgebruik en circulariteit

De R-ladder is vooral een praktisch kader dat je helpt om je materiaalverbruik te beperken en een bijdrage te leveren aan de circulaire economie. Hoe hoger op de ladder, hoe groter de graad van circulariteit:

• Refuse (R1): Voorkom onnodig gebruik van grondstoffen en energie. Is een nieuwe keuken echt nodig of kan de oude – mits een kleine opfrissing – nog een tijdje mee?
• Rethink (R2): Herbekijk je processen en businessmodel. Ga na of je het gebruik van lijm kan vermijden om onderdelen later makkelijker te kunnen hergebruiken. Denk na over de mogelijkheid om naast producten ook diensten aan te bieden, zoals het verhuren van meubels. Overweeg modulaire systemen die het mogelijk maken om onderdelen eenvoudig te recupereren voor hergebruik, zoals kasten met standaardafmetingen, uitwisselbare componenten of demontabele wanden.
• Reduce (R3): Gebruik niet meer materiaal en energie dan nodig. Optimaliseer zaagplannen en gebruik slimme ontwerpsoftware om verspilling te minimaliseren.
• Reuse (R4): Hergebruik materialen en componenten. Je kan ze recupereren bij renovaties, maar vindt ze ook bij organisaties als Rotor DC. Zij houden gerecupereerde bouwmaterialen en componenten op stock.
• Repair (R5): Schrijnwerk of meubels die hun beste tijd hebben gehad, hoef je niet altijd te vervangen. Met een nieuwe coating of werkblad kan een keuken misschien weer jaren mee.
• Refurbish or remanufacture (R6): Oude raam- en deurprofielen kan je demonteren, aanpassen en in een ander project opnieuw gebruiken.
• Repurpose (R7): Geef materialen een ander doel en maak van een oude houten balk bijvoorbeeld een mooi wandrek.
• Recycle (R8): Onderzoek welke reststromen recyclebaar zijn. Zaagsel bijvoorbeeld, is een nuttige grondstof voor bedrijven die biobrandstof maken.
• Recover (R9): Kan er energie teruggewonnen worden uit materialen die echt niet meer bruikbaar zijn?

Wetenschappelijk onderbouwde klimaatdoelstellingen

Het Science Based Targets initiative (SBTi) is een handig instrument om wetenschappelijk onderbouwde CO2-reductiedoelen te stellen. Het is vooral interessant voor grotere bedrijven die hun CO2-uitstoot doorheen de hele waardeketen willen verminderen, van productie tot distributie. Er zijn drie ‘scopes’ om je doelen in te stellen:

• Scope 1: directe emissies of uitstoot die een rechtstreeks gevolg is van je bedrijfsactiviteiten, zoals de uitstoot van je bestelwagens of dieselcompressoren. Kijk waar je kan overschakelen op elektrische varianten.
• Scope 2: indirecte emissies of uitstoot die je onrechtstreeks veroorzaakt omdat je elektriciteit, stoom of warmte inkoopt. Je dringt ze terug door te investeren in hernieuwbare energie en energiezuinige machines en verlichting.
• Scope 3: emissies die door jouw activiteit ontstaan bij jouw leveranciers of klanten. Verminder ze door te kiezen voor partners die zelf ook duurzaam ondernemen of leveranciers die ecologische materialen aanbieden. Klanten stuur je in de goede richting door hen te wijzen op de CO2-impact van de verschillende opties.

Gebruikt dit kader om zelf doelstellingen te formuleren of sluit je aan bij SBTi. Dan wordt er nagegaan of je doelen in lijn zijn met de wetenschappelijke standaarden en het klimaatakkoord van Parijs. Vervolgens word je aangemoedigd om concrete maatregelen te nemen en je voortgang te rapporteren, wat je geloofwaardigheid vergroot.

Toegankelijk alternatief voor kleinere bedrijven

Voor kleinere en middelgrote bedrijven die ook klimaatneutraliteit nastreven, maar minder middelen hebben, is de SME Climate Hub een interessant alternatief. Het biedt geen validatieproces, maar wel praktische tools, richtlijnen en inspiratie om stappen te zetten. Opnieuw zijn er drie domeinen om mee aan de slag te gaan:

• Energieverbruik: ledverlichting, slimme thermostaten, energiezuinige installaties en zonnepanelen. Binnen elk budget zijn er opties om je energieverbruik te verminderen.
• Grondstoffen en materialen: gebruik je beschikbare grondstoffen maximaal met zaagoptimalisatiesoftware of zoek milieuvriendelijke alternatieven, zoals gerecycleerde of hernieuwbare materialen. Kies voor materialen met een keurmerk, zoals FSC- en PEFC-hout. Zo ben je er zeker van dat het uit duurzaam beheerde bossen komt.
• Logistiek en transport: investeer in de elektrificatie van je wagenpark en optimaliseer je routes om onnodige kilometers te vermijden.

Welk kader het beste bij je bedrijf past, hangt van verschillende factoren af, zoals je benadering van duurzaamheid, je budget en de grootte van je bedrijf. Maar welk kader je ook kiest, het geeft je sowieso meer grip op dit complexe thema, zodat je sneller resultaat boekt.